Kiến trúc xanh không nhất thiết phải có nhiều cây xanh

> Vì sao Nhà văn hóa Sinh viên TP.HCM đoạt giải kiến trúc thế giới?
> ‘Phù thủy’ Võ Trọng Nghĩa giành giải quốc tế Dự án thiết kế nội thất của năm

Do ảnh hưởng đại dịch Covid-19, Giải thưởng Kiến trúc xanh Việt Nam 2020 có số tác phẩm dự thi ít hơn so với các năm trước. Tuy vậy, các giải thưởng vừa công bố được đánh giá chất lượng ngày một tốt hơn.

Ngoài 8 giải thưởng chuyên đề, ban giám khảo chọn ra 2 giải bạc gồm: Cái hang gạch, Làng Mít, và 1 giải vàng: Ngôi nhà Đức (German house).

Giải bạc Cái hang gạch

Công trình của gia đình anh Kính tại thôn Biểu Khê, xã Thuỵ Lâm, huyện Đông Anh, Hà Nội. Diện tích khu đất 175m2, diện tích sàn 190m2, xây dựng và hoàn thiện năm 2017. Ngôi nhà được đề xuất có cấu trúc giống như cái hang.

Ngôi nhà được tạo nên bởi hai lớp tường bằng gạch nung chạy khép kín qua một nút giao nhau, xen kẽ giữa chúng là các mảng cây xanh, rau, củ, quả,… Lớp vỏ ngoài được tạo độ rỗng một cách khéo léo để thông thoáng, đồng thời ngăn bớt bức xạ nhiệt giúp tiết kiệm năng lượng cho công trình.

Lớp vỏ bên trong không nằm sát hoặc song song lớp vỏ ngoài mà có chỗ sát, chỗ lùi vào, chỗ thẳng đứng, chỗ nghiêng tạo thành các ngóc ngách lớn nhỏ khác nhau một cách ngẫu nhiên như hang động.

Giải pháp này giúp không gian trong nhà khá phong phú và đa dạng. Nhưng giống như một số đồ án tham dự giải thưởng khác, lớp vỏ gạch nung để trần của công trình là điểm trừ khiến đồ án không thể có giải thưởng cao hơn.

Ban giám khảo nhận xét: Công trình đạt các tiêu chí của Kiến trúc xanh Việt Nam với các giải pháp về hình khối, sử dụng vật liệu địa phương… và hơn hết là giải pháp không gian mang đến hiệu quả tiết kiệm năng lượng.

Công trình phát triển nguyên tắc Double Skin thành 2 lớp tường gạch dày không song song với nhau tạo ra những không gian đệm, rỗng xung quanh nhà để thông gió và chống nắng.

Không gian bên trong và môi trường vi khí hậu luôn mát mẻ (nhà có lắp điều hoà nhưng ít sử dụng). Không gian đóng mở hoà trộn xoá mờ ranh giới giữa trong và ngoài, giữa ngôi nhà và ngõ xóm, giữa con người với thiên nhiên.

Giải bạc Làng Mít

Khu đất dự án Làng Mít tại thôn Trại Láng, xã Cổ Đông, Cổ Lạc, thị xã Sơn Tây. Diện tích 1,7ha, hiện trạng đặc biệt có 38 cây mít, hồ nước bao bọc hướng nam, tây nam.

Đây là đồ án đáp ứng hầu hết các tiêu chí xanh của Hội Kiến trúc sư Việt Nam. Giải pháp kiến trúc của đồ án không phá vỡ cảnh quan hiện trạng: nhà xây dựng né tránh vị trí hơn 70 cây mít và các cây lâu năm hiện hữu khác. Một phần công trình khu vực gần bờ hồ là nhà sàn để không ảnh hưởng nền đất dốc thoát nước tự nhiên.

Ngoài việc tận dụng cây xanh hiện hữu, công trình cũng có bố cục để tận dụng các tầm nhìn rất đẹp ra mặt hồ ở 3 mặt khu đất. Đây cũng là 1 trong 2 đồ án dự thi sử dụng gạch không nung và các vật liệu tái tạo nhanh như mái tranh, trần tre – là những vật liệu mà kiến trúc xanh luôn khuyến khích sử dụng.

Công trình là nhà ở của một đại gia đình kết hợp với homestay, tạo sự kết nối không chỉ giữa những người cùng dòng họ với nhau mà còn giữa gia chủ và khách trọ thông qua không gian chung như nhà thờ chung, sân giao lưu, nhà hàng, cà phê…

Hình thức kiến trúc của công trình đậm chất địa phương, gần gũi với kiến trúc làng truyền thống Việt Nam. Đồ án này được nhận xét nếu tham dự giải thưởng Kiến trúc xanh ở các năm trước có thể dễ dàng giành giải cao nhất. Tuy nhiên, do năm nay trong cuộc thi xuất hiện đồ án khác được đánh giá cao hơn.

Giải vàng Ngôi nhà Đức

Ngôi nhà Đức tọa lạc tại 33 Lê Duẩn, quận 1, TP.HCM, cao 25 tầng, tổng diện tích sàn 30.000m2. Đây là công trình văn phòng cao tầng cho thuê có quy mô lớn đầu tiên tham dự giải thưởng Kiến trúc xanh Việt Nam.

Công trình đáp ứng các tiêu chí của giải thưởng, điểm nổi bật là tòa nhà đi theo hướng kiến trúc xanh phổ biến trên thế giới với nhiều giải pháp kỹ thuật thụ động tiên tiến nhất mang lại hiệu quả về nhiều mặt lâu dài cho xã hội, môi trường, chủ đầu tư cũng như con người làm việc tại đây…

Công trình đạt chứng chỉ vàng công trình bền vững DGNB, chứng chỉ LEED bạch kim. Nhiều giải pháp lần đầu tiên được sử dụng và có tính năng vượt xa các tiêu chuẩn ở Đông Nam Á như:

Hệ thống cung cấp và xử lý nước: cung cấp nước lọc tinh khiết uống ngay được, không sử dụng chai nhựa trong sinh hoạt.

Tiết kiệm năng lượng: sử dụng pin quang điện, hệ thống quản lý toà nhà BMS thông minh đảm bảo điều chỉnh tối ưu mức tiêu thụ năng lượng, mặt ngoài 2 lớp có nan chắn nắng tự động điều chỉnh giảm tiêu thụ năng lượng làm mát, giảm tiếng ồn bên ngoài đường phố.

Đèn led tuổi thọ 40.000 giờ (khoảng 10 năm sử dụng).

Chất lượng không khí: được chứng nhận bởi TUV-sud, thông gió kiểm soát CO2.

Sinh thái học: toà nhà sử dụng vật liệu không có chất độc hại, bền vững với lượng khí thải ô nhiễm thấp.

Bên cạnh đó, xét về tiêu chí “Kiến trúc tiên tiến bản sắc”, Ngôi nhà Đức được Hội đồng giám khảo đánh giá cao qua hình thức kiến trúc thể hiện khá rõ nét các đặc trưng, bản sắc của kiến trúc hiện đại Đức: đơn giản, mạnh mẽ và đậm chất kỹ thuật.

Với những đặc điểm như vậy, Ngôi nhà Đức xứng đáng giành giải cao nhất Giải thưởng Kiến trúc xanh Việt Nam năm 2020. Đồ án đã giúp ban giám khảo truyền đi thông điệp: kiến trúc xanh không nhất thiết phải có nhiều cây xanh.

Thắng Nguyễn